خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: یکی از دغدغه‌ها در سطح استان سمنان اشتغال به‌خصوص در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است افرادی که در دانشگاه‌ها درس‌خوانده و دارای مدارک تحصیلی هستند اما درواقع مهارت کافی را برای جذب در بازار کار ندارند.

از سوی دیگر نگاه به مدرک‌گرایی بدون پشتوانه درست در جامعه سبب شده تا شاهد خیل عظیمی از دانشجویان فارغ‌التحصیل باشیم که در رشته‌های تحصیلی کارشناسی تحصیل می‌کنند درنتیجه جامعه این روزها با عدم وجود نیروی کاردان دارای مهارت بازار کار روبرو است.

دانشگاه فنی و حرفه‌ای از آن دست مکان‌هایی است که با نگاه مستقیم به بازار کار، رشته‌های تحصیلی خود را تشکیل داده است این دانشگاه در سطح استان سمنان نیز توانسته اقدامات مؤثری را در به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان در واحدهای تولیدی و خدماتی انجام دهد.

در ادامه با رضا نقدی رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان سمنان به گفتگو نشستیم تا بیشتر با زوایای کاری این دانشگاه به‌خصوص در سطح استان سمنان آشنا شویم.

*درباره فلسفه دانشگاه فنی و حرفه‌ای بگوئید

دانشگاه فنی و حرفه‌ای دارای تفاوت‌های ماهوی با سایر دانشگاه‌ها است اگر به تقسیم‌بندی دانشگاه‌ها نگاهی بیندازیم خواهیم دید که دانشگاه‌های ما سابقاً آموزش محور بودند و سپس به سمت پژوهش محوری سوق یافتند و امروز کارآفرین هستند یعنی با نگاهی به آموزش و پژوهش به دنبال مهیای نیروی کار بازار هستند لذا دانشگاه فنی و حرفه‌ای دانشگاهی است که با این نگاه حاکم، بر مبنای کارآفرینی تعریف‌شده است.

کارآفرینی و مهارت محوری درواقع اساس دانشگاه فنی و حرفه‌ای است لذا این دانشگاه دارای جایگاه ویژه‌ای در بین تمام دانشگاه‌های کشور است چراکه بر مبنای بازار کار و اشتغال و صنعت پایه‌ریزی شده است. دانشگاه فنی و حرفه‌ای امروز ۱۷۳ دانشگاه و دانشکده با ۲۰۰ هزار دانشجو دارد و توانسته ۲۰ هزار استاد حق‌التدریس فوق‌لیسانس و دکترا را از درون خود به کار گیرد یعنی درواقع این دانشگاه توانسته در درون خویش هم ۲۰ هزار شغل ایجاد کند که این از نگاه ویژه دانشگاه فنی و حرفه‌ای به اشتغال برمی‌آید.

البته این تعداد استاد فارغ از اعضای هیئت‌علمی و کارکنان هستند از سوی دیگر باید گفت دانشگاه فنی و حرفه‌ای در سراسر کشور یک‌هزار و ۳۰۰ کارگاه دارد و ۷۰ درصد واحدهای درسی دانشگاه فنی و حرفه‌ای عملی و ۳۰ درصد تئوری هستند آن‌هم تئوری که بسیار به محیط آزمایشگاه و کارگاه نزدیک است.

*و در استان سمنان چطور؟

در استان سمنان چهار دانشگاه فنی و حرفه‌ای وجود دارد، دانشگاه فنی و حرفه‌ای پسران و دختران سمنان، فنی و کشاورزی دامغان و دختران شاهرود که هم‌اکنون چهار هزار دانشجوی فعال در رشته‌های مختلف در درون خوددارند و در ۲۶ رشته کاردانی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته شامل مهندسی، هنر، انسانی، کشاورزی و ... تحصیل می‌کنند.

ماحصل فعالیت‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای درواقع تربیت نیروی دارای مهارت است و دانشجویان آن بلافاصله جذب بازار کار می‌شوند. آمار اشتغال فارغ‌التحصیلان در دانشگاه‌های دیگر بین پنج‌تا نهایتاً ۲۰ درصد است اما در دانشگاه فنی و حرفه‌ای این میزان حداقل ۷۰ درصد محاسبه می‌شود و در برخی استان‌های مانند آذربایجان این امر ۱۰۰ درصد است.

* اعتبار مدرک دانشگاه فنی و حرفه‌ای چقدر معتبر است؟

دانشگاه فنی و حرفه‌ای از سال ۹۰ زیرمجموعه وزارت علوم شناخته شد و از این زمان تاکنون روزبه‌روز در حال پیشرفت است، امروز مدارک دانشجویان این دانشگاه حتی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور نیز معتبر است.

*نگاه غالب در مدیریت دانشگاه فنی و حرفه‌ای چیست؟

در دهه ۶۰ رشته‌های کاردانی غالب رشته‌های دانشگاه‌های کشور بود اما این روند کم‌کم در سال‌های اواسط دهه ۷۰ تغییر کرد و شاهد رشد رشته‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی بودیم تا جایی که دیگر کم‌کم رشته‌های کاردانی کم‌رنگ شدند و حتی جایگاه خود را نیز در بین خانواده‌ها و حتی بازار کار از دست دادند لذا این امر سبب شد تا ما شاهد حجم زیادی از فارغ‌التحصیلانی باشیم که برای پشت‌میزنشینی و ریاست و تدریس تربیت‌شده بودند درنتیجه در سطح کشور فارغ‌التحصیل کاردانی، تکنسین و یا نیروی کار دارای مهارت کم شود تا جایی که شاهد به‌هم‌ریختگی تحصیلی و افزایش بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بودیم.

دانشگاه فنی و حرفه‌ای اما این تعادل را بر هم زد و سعی در تربیت نیروهای کاردان یعنی افرادی که اصطلاحاً آچار به دست تحصیل‌کرده و دارای مهارت هستند، داشت و این روند منجر به اشتغال خوبی در سطح کشور شد.

در سال‌های اخیر دانشگاه‌ها به سمت اشتغال‌زایی پیش می‌روند لذا آموزش و پژوهش جزء بدیهیات یک دانشگاه محسوب می‌شود اما آنچه باید یک دانشگاه داشته باشد میزان درآمدزایی و اشتغالی است که برای فارغ‌التحصیلان آن ایجادشده و در حقیقت این امر این روزها ملاک قرار می‌گیرد.

فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه‌ای به‌واسطه مهارتی که دارند به‌راحتی وارد بازار کار می‌شوند و حتی می‌توانند بسته به مهارتی که دارند مغازه‌ای برای خود باز کنند اما به هر صورت اگر قرار باشد که دانشجو نیاز بازار کار مثلاً صنعت را جواب دهد می‌بایست برنامه‌ریزی درسی آن نیز منطبق بر نیاز صنعت باشد که این اتفاق خوشبختانه در درون دانشگاه فنی و حرفه‌ای رخ‌داده و سرفصل دروس هم هرچند سال یک‌بار بر دو اصل نیاز بازار و علم روز، بازنگری خواهد شد.

مجموع این عوامل سبب می‌شود تا دانشگاه فنی و حرفه‌ای نقش خوبی درزمینهٔ اقتصاد مقاومتی، نگاه به داخل، نیروی کار بومی برای تولید داخلی و ... عملکرد خوبی را داشته باشد درنتیجه کارآفرینی و اقتصاد مقاومتی، بیانیه گام دوم، نگاه به داخل و ... همگی در درون این دانشگاه نهفته است.

* نحوه ورود به دانشگاه فنی و حرفه‌ای به چه شکل است؟

ورودی‌ها به دو نوع است، درزمینهٔ کاردانی پیوسته که دانش آموزان بعدازاینکه از دبیرستان‌های فنی حرفه‌ای، کاردانش و هنرستان‌ها فارغ‌التحصیل شدند مستقیماً بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند اما برای ورودی کارشناسی ناپیوسته می‌بایست کنکور داد.

این دانشگاه دولتی است و هزینه شامل شهریه و ... مانند دیگر دانشگاه‌ها دولتی خواهد بود و حتی از سال جاری دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها هم می‌توانند به دانشگاه فنی و حرفه‌ای بیایند و در این دانشگاه با کنکور ادامه تحصیل دهند.

*درباره ریزش شدید دانشجو چطور؟ آیا این مقوله گریبان دانشگاه فنی و حرفه‌ای را هم گرفته است؟

این روزها همان‌طور که جمعیت کشور به سمت کهن‌سالی می‌رود با ریزش شدید دانشجو هم روبرو هستیم، البته باید گفت انگیزه برای ورود به دانشگاه نیز کم شده است چراکه دور زمانی راه اشتغال از درس می‌گذشت اما امروز بسیاری شاهد هستند که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هم بدون شغل هستند درنتیجه انگیزه‌ای برای دانشجو وجود ندارد اما این موضوع در دانشگاه فنی و حرفه‌ای نیست.

ورودی دانشگاه فنی و حرفه‌ای متفاوت است برای مثال در سال جاری بیش از ۵۰ درصد تعداد دانشجویان این دانشگاه در استان سمنان نسبت به سال تحصیلی قبل افزایش داشته که بین دانشگاه‌های دیگر بی‌سابقه است چراکه خانواده‌ها متوجه شده‌اند که صرف داشتن مدرک کفایت نمی‌کند و دانشجو باید مهارت هم داشته باشد.

*درباره طرح‌های در دست اجرای دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمنان بگوئید

پیگیر افتتاح مرکز رشد دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمنان هستیم که برای این امر مکانی هم دیده‌شده است، در این مرکز ایده‌های نوآورانه به اشتغال و تولید و درنهایت درآمد زایی تبدیل می‌شود از سوی دیگر مرکز کارآفرینی و مهارت‌آموزی نیز در سمنان در دست افتتاح است که هدف از این طرح‌ها اتصال بدنه دانشگاه به صنعت است.

این امر سبب می‌شود که نیازهای صنعت به دانشگاه منتقل شود تا بتوانیم از طریق دانشجویان آن نیازها را پوشش دهیم و همچنین برعکس دانشجویان ما نیز از سوی بخش صنعت حمایت و جذب می‌شوند.

برنامه‌های دیگری نیز در معاونت‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمنان در دست اجرا است که یکی از آن‌ها نمایشگاه دستاوردهای دانشجویان استان راداریم که هفته سوم آذرماه در سمنان برگزار می‌شود تا مردم بتوانند دستاوردهای دانشجویان را مشاهده کنند، همچنین بتوانیم از بخش صنعت نیز دعوت کنیم تا بتوانیم از مزیت‌های تعامل بین صنعت و دانشگاه بهره بگیریم.

از دیگر اقدامات تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای با برند ملی است. در سال‌های اقتصاد مقاومتی بودجه خاصی وجود ندارد که بتوانیم آزمایشگاه‌هایمان را به‌طور تخصصی به‌روز کنیم از سوی دیگر ۷۰ درصد دروس ما تخصصی هستند و نیاز به کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های قوی وجود دارد درنتیجه دانشگاه فنی و حرفه‌ای با کارخانه‌های مختلف رایزنی و آن واحد کارگاه‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای را تجهیز می‌کند اتفاقی که برای آن‌ها می‌افتد این است که از مالیات آن‌ها کاسته می‌شود.

به‌جای اینکه مثلاً یک واحد تولیدی در سمنان ۱۰۰ میلیون تومان مالیات دهد، ۱۰ میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کند و مابقی هزینه مالیات خود را در دانشگاه فنی و حرفه‌ای صرف آزمایشگاه می‌کند به این فرآیند تجهیز آزمایشگاه با برند ملی می‌گویند که پیگیر این امر هستیم و به‌زودی شاهد تجهیز آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها باشیم تا درزمینهٔ آموزش مهارت به دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای بتوانیم عملکرد بهتری را نشان دهیم.

*مهارت‌های این دانشجویان آیا به بوته آزمایش گذاشته می‌شود؟

قطعاً؛ نکته جالبی که وجود دارد این است که حتی دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای هر کار تعمیری را در درون خود دانشگاه انجام می‌دهند که نشان می‌دهد نیازهای دانشگاه هم در درون خود تأمین شود. از طرف دیگر همه‌کارهای عمرانی دانشگاه فنی و حرفه‌ای در درون همین مجموعه انجام می‌شود.